Gmina Niebylec

Wieś położona 3 km na południowy wschód od Niebylca. Rozciąga się nad potokiem Gwoźnica. W XVI w. w pobliżu Gwoźnicy (dzisiejszej Gwoźnicy Górnej) pojawiła się miejscowość o nazwie Wolica, założona prawdopodobnie przez Piotra Domaradzkiego, właściciela sąsiedniej Gwoźnicy. Właściciele Gwoźnicy Dolnej często zmieniali się na przestrzeni lat. W wieku XIX Gwoźnica Dolna należała do rodziny Zaklików; sądzić można, że podobnie jak sąsiednia
Gwoźnica Górna stała się ich własnością już w II połowie XVIII w. W 1855 r. należała do Kazimierza Zakliki, w 1886 r. jako właściciel występuje już Jan Witkowski, a kilka lat później, w 1890 r. wieś podzielona została pomiędzy dwóch właścicieli: Henryka Straszewskiego oraz Leisora Weitsteina i współwłaścicieli W 1905 r. jako właściciel Gwoźnicy Dolnej figuruje Tomasz Nachajski i pięciu współwłaścicieli.
W latach 1785–1787 Gwoźnica Dolna pozostawała niewielką wsią – było tutaj tylko 39 osiadłości (domów), w których żyło 291 osób. Przeciętne uposażenie chłopów w ziemię wynosiło 10,4 morgi. W tym czasie grunty dworskie i chłopskie położone na jej terenie liczyły: 451 mórg 1244 sążnie roli, 23 morgi 1216 sążnie ogrodów, 47 mórg 301 sążni łąk oraz 44 morgi 1344 sążnie pastwisk, łącznie 567 mórg 905 sążni. Z sumy tej, grunty dworskie stanowiły: 126 mórg 266 sążni roli, 3 morgi 68 sążni ogrodów, 26 mórg 409 sążni łąk oraz 7 mórg 127 sążni pastwisk, czyli łącznie – 162 morgi 870 sążni. W tym samym czasie grunty chłopskie liczyły:
325 mórg 978 sążni roli, 20 mórg 1148 sążni ogrodów, 20 mórg 1492 sążnie łąk oraz 37 mórg 1217 sążni pastwisk, a więc łącznie – 405 mórg 35 sążni.
W XVI w. Wolica (dzisiejsza Gwoźnica Dolna) należała do parafii Strzyżów, później zmieniła swą przynależność parafialną i należała do parafii Niebylec, a ostatecznie stała się częścią składową parafii w sąsiedniej Gwoźnicy Górnej, gdy wzniesiono tam kościół parafialny, i stan taki trwa do dzisiaj. We wsi znajdował się folwark dworski wraz z rządcówką, pełniącą w późniejszym czasie, po zmianie właścicieli, funkcję dworu.
Przed I wojną światową we wsi była czteroklasowa szkoła podstawowa – w roku 1934 wybudowano nową.
Liczba ludności Gwoźnicy Dolnej na przestrzeni lat systematycznie się zwiększała: w 1581 r. żyło tu 8 kmieci, 1785 r. – 291 osób; 1870 r. – 328, 1879 r. – 330, 1880 r. – 388, 1930 r. – 516. W II połowie XX w. tendencja ta została zahamowana, w związku z czym liczba ludności w 1983 r. wynosiła 505 osób, w 1984 r. – 500, 1985 r. 503, 1986 r. – 500, 1987 r. – 487, 1988 r. – 495, 1989 r. – 490, 1990 r. – 484, 1991 r. – 481, 1992 r. 473, 1994 r. – 471, 1995 r. – 463, 1996 r. – 456, 1997 r. 459, 1998 r. – 459, 1999 r. – 454, 2000 r. – 453, 2001 r. – 438.
Dzisiaj wieś Gwoźnica Dolna obejmuje powierzchnię 503 ha i posiada 441 mieszkańców; funkcjonuje tutaj szkoła podstawowa, koło gospodyń wiejskich i ochotnicza straż pożarna.