Gmina Niebylec

Wieś położona 3 km na północny zachód od Niebylca nad niewielkim potokiem o takiej samej nazwie. Tereny te przez wiele wieków znajdowały się na pograniczu polsko-ruskim, w związku z czym zamieszkiwała je ludność pochodzenia zarówno polskiego, jak i ruskiego. Dokładna data założenia wsi jest nieznana. Prawdopodobnie miało to miejsce w XVI w. W owych czasach należała, podobnie jak Blizianka, do rodu Machowskich, który miał w tych stronach wiele posiadłości. Pierwsza wzmianka źródłowa o Gwoździance pochodzi z 1581 r. Jej nazwa pojawia się w owym roku w regestrze poborowym distriktu pilzneńskiego województwa sandomierskiego. Właścicielem wsi był wówczas Jan Machowski. Gwoździanka miała wtedy tylko dwa łany, żyło tu ośmiu kmieci, trzech zagrodników, komornik i trzech rzemieślników. W II połowie XVIII w. Gwoździanka stała się własnością Stanisława Łempickiego, konfederata barskiego, uczestnika powstania kościuszkowskiego, a przede wszystkim ówczesnego właściciela Niebylca, który skupił w swych rękach również kilka sąsiednich wsi. W latach 1785–1787 miała tylko 36 domów, w których żyło 216 osób. Przeciętne uposażenie osiadłości (domów) w ziemię wynosiło w tej wsi 9,7 morgi.
W roku 1865 w Gwoździance, w miejscu wcześniejszej wybudowano nową cerkiew pw. św. Kosmy i Damiana, a na zachód od niej rozciągał się cmentarz. Administracyjnie Gwoździanka należała najpierw do prawosławnej, później do greckokatolickiej parafii w Bliziance. Właścicielem Gwoździanki był wówczas Henryk hrabia Ankwicz. W II połowie XIX w. wieś wielokrotnie zmieniała właścicieli. Po hr. Ankwiczu stała się w 1872 r. własnością Schullera i spółki, a potem majątek kupił dr Tytus Szczepański, notariusz strzyżowski. Był on właścicielem wsi w 1890 r., chociaż jej niewielka część – Gwoździanka Grossówka – miała już nowego właściciela, którym był Hersch M. Gross.
Gwoździanka, podobnie jak okoliczne wioski, na przestrzeni wieków narażona była na liczne najazdy, wojny, pożary, a także epidemie. Ponieważ zabudowa wsi była drewniana, szczególnie tragiczne w skutkach były pożary. Wiele zniszczeń przynosiły także wojny, które nawiedzały te okolice w XVII w. i w I połowie XVIII w. Pamiątką po tych tragicznych wydarzeniach jest m.in. stojąca w sąsiedniej Żarnowej kapliczka słupowa, postawiona według tradycji w miejscu, gdzie pochowani zostali mieszczanie strzyżowscy zamordowani przez wojska Jerzego II Rakoczego
podczas najazdu.
W okresie międzywojennym w Gwoździance była jednoklasowa szkoła. Działało tu też Bractwo św. Mikołaja. Ludność wsi wyznania greckokatolickiego nadal należała do parafii w Bliziance, a rzymskokatolickiego do parafii w Niebylcu.
Na przestrzeni wieków liczba ludności Gwoździanki ciągle wzrastała: w 1581 r. żyło tutaj 15 osób; 1785 r. – 216; 1841 r. – 235; 1846 – 238; 1870 – 367; 1880 – 383; 1890 – 344 (250 greko110 katolików i 94 łacinników; 1930 r. – 428 (268 grekokatolików i 160 łacinników). Współcześnie tendencja wzrostowa nie utrzymała się, wobec czego w 1983 r. zamieszkiwało tu 386 osób, w 1984 r. – 380, 1985 r. – 386, 1986 r. – 385, 1987 r. – 381, 1988 r. – 370, 1989 r. – 357, 1990 r. – 345, 1991 r. – 338, 1992 r. – 336, 1994 r. – 338, 1995 r. – 340, 1996 r. – 337, 1997 r. – 330, 1998 r. - 337, 1999 r. – 328, 2000 r. – 329, 2001 r. – 331 osób.
Obecnie Gwoździanka zajmuje powierzchnię 345 ha i liczy 348 mieszkańców. Funkcjonuje tutaj również szkoła podstawowa oraz kościół dojazdowy pw. św. Kosmy i Damiana, kościoła parafialnego z Niebylca.